تاثیر لیزر روی پوست

پریسا نیما   (رشته مهندسی پزشکی)

تاثیر لیزر روی پوست

اصول کار لیزر

نور لیزر نوع کاملاً جدیدی از نور است و درخشانتر و شدیدتر از نوری است که در طبیعت یافت می شود. نور لیزر می تواند سخت ترین فلزات را سوراخ کند، یا به راحتی از جسم سختی مثل الماس عبور کند و در آن ایجاد حفره کند . بر عکس باریکه های کم قدرت و فوق العاده ظریف انواع دیگر لیزر را می توان برای انجام کارهای بسیار ظریف مثل جراحی روی چشم انسان به کار برد.

نور لیزر را می توان خیلی دقیق کنترل کرد و بصورت باریکه مداومی به نام موج پیوسته یا انفجارهای سریعی به نام پالس استفاده کرد.

نور معمولی مثلاً نور رشته چراغ از میلیونها اتم که ذره های نور را در دراز مدت در تمامی جهات منتشر می کنند، ایجاد می شود. اما نور لیزر از میلیونها اتم موجود در بلور، مخلوط گازی یا یک دیود نیمه هادی پدید می آید که

همگی ذرات نور را باهم و دقیقاً در یک جهت گسیل می کنند.

نور در واقع نوعی از انرژی است، که در نور معمولی این انرژی نامرتب

و ناهماهنگ است. کارهایی که نور معمولی می تواند انجام دهد بسیار

محدودند.مثلاً نور معمولی می تواند روشنایی تولید کند یا اگر به قدر

کافی نیرومند باشد می تواند جسمی را بسوزاند . اما در نور لیزر انرژی

 کاملاً متشکل و هماهنگ است و اشعه لیزر قدرت زیادی برای انجام       شکل8- تفاوت بین نور لیزر و نور معمولی

 کارهای مختلف دارد[1].                                                           

واژه لیزر از حروف اول کلمات عبارت “ Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation” به معنی تقویت نور توسط نشر القایی تابش ، تشکیل شده است.[2] تقریباً همه می دانند که پلیس برای اندازه گیری سرعت اتومبیل ها از لیزر استفاده می کند. حداقل آن دسته از رانندگانی که از سرعت مجاز تجاوز می کنند به این موضوع واقفند. اما چند نفر هستند که بدانند شما در طول یک روز عادی چندین بار از لیزر استفاده می کنید؟ لیزر در سی دی پلیرها و پرینترهای لیزری و بسیاری چیزهای دیگر یافت می شود. قدرت لیزر هم شگفت انگیز است و هم ترسناک.[3]

تفاوت لیزر با سایر نورها چیست؟

نور یک موج الکترو مغناطیسی است. هر موج روشنایی و رنگ دارد و در زاویه ی معینی نوسان می کند که به آن قطبش می گویند. این امر در مورد لیزر هم صحت دارد. اما پرتوهای نور لیزر از هر منبع نوری دیگری موازی ترند. تمام قسمت های پرتو (تقریباً) در یک جهت خاص بوده و به این ترتیب پرتو خیلی کم منحرف یا خم می شود.     از آن جا که نور لیزر کاملاً موازی است می تواند در ضخامت های خیلی کم هم متمرکز شود و در محل تمرکز نور انرژی به قدری زیاد می شود که شما می توانید با آن اشیا را بریده یا حک کنید. از این خاصیت می توان برای روشن کردن و دیدن جزییات خیلی ریز هم استفاده کرد. از همین خاصیت در وسایل جراحی و CD player ها استفاده می شود. در ضمن می توان نور لیزر را تک رنگ کرد. یعنی کاری کرد که فقط یک طول موج داشته باشد. نور سفید متشکل از تمام نورهای طیف است اما نورهای رنگی مثل دیود نوری قرمز شامل طیف پیوسته ای از طول موج های قرمز است.

نور معمولی مرکب از چندین انرژی نورانی مرئی و نامرئی است که اشعه ماوراءبنفش با کمترین طول موج ها تا اشعه مادون قرمز با بیشترین طول موج ها را در بر می گیرد. اما لیزر تنها از یک نوع انرژی نورانی با طول موج مشخص ساخته شده است، لذا به آن نور «تک رنگ» هم می گویند. تفاوت دیگر لیزر با نور معمولی انرژی آن می باشد که گاهی حتی چند هزار برابر نور معمولی می تواند انرژی داشته باشد. بالاخره ویژگی سوم لیزر دقت و پایین بودن خاصیت انتشار نور لیزر است. بطوریکه در دستگاه های دقیق لیزر نور تابیده شده در فاصلة چند صد متری کاملاً مسیر مستقیم خود را حفظ کرده و شعاع دایره محل تابش در نزدیکی منبع لیزر تقریباً مساوی شعاع تابش در چند صد متری منبع می باشد.[4]

کاربرد لیزر در پزشکی

لیزر در زمینه های مختلف از جمله پزشکی کاربردهای فراوانی دارد :

لیزر در چشم پزشکی - استفاده از لیزر به عنوان چاقوی جراحی - کاربرد لیزردر جراحی مغز - لیزر در جراحی زانو - لیزر در دندان پزشکی - لیزر در عمل بینی - لیزر در درمان پروستات  و سپس کاربرد لیزر در پوست .

لیزر و پوست

لیزرهای‌ متفاوتی‌ برای‌ پوست‌ به‌ کار می‌ روند. بسته‌ به‌ آن‌ که‌ چه‌ نوع‌ آن‌ استفاده‌ شود، سلول‌ یا مولکولِ هدف‌ در پوست‌ متفاوت‌ است. نور خارج ‌شده‌ از هر لیزر طول‌ موج‌ متفاوتی‌ دارد. بنابراین‌ در هر طول‌ موج، این‌ انرژی‌ جذب‌ ماده‌ خاصی‌ می ‌شود که‌ اصطلاحاً به‌ آن‌ کروموفور گویند. مثلاً اگر هدف‌ درمان، برداشتن‌ ضایعات‌ رنگی‌ از جمله‌ لکه‌های‌ قهوه‌ای‌ روی‌ پوست‌ باشد، کروموفور آن‌ رنگدانه‌ ملانین‌ است. در گروه‌ دیگری‌ از لیزرها ماده‌ هدف‌ آب‌ داخل‌ و خارج‌ سلولی‌ است. آب‌ نور را جذب‌ می‌ کند و تبخیر می شود. بنابراین‌ سلول‌ با از دست ‌دادن‌ رطوبت‌ خود از بین‌ می ‌رود. در حالی‌ که‌ سلول‌ های‌ مجاور سالم‌ باقی‌ می‌ مانند. این‌ خاصیت‌ لیزر (جذب‌ توسط‌ ماده‌ کروموفور و یا آب) باعث‌ شده‌ که‌ استفاده‌ از لیزر روشی‌ ایده‌آل‌ برای‌ از بین‌ بردن‌ بسیاری‌ ضایعات‌ پوستی‌ باشد؛ زیرا:

- احتیاج‌ به‌ عمل‌ جراحی‌ حذف‌ می‌ شود.

- درمان‌ معمولاً بدون‌ درد است‌ و یا فقط‌ با بی ‌حسی‌ موضعی‌ انجام‌ می‌ شود.

- خونریزی‌ و نیز اِسکار= SCAR ( جای زخم ِ عمل) بسیار کمتر از سایر روش‌هاست.

- زمان‌ کار اغلب‌ بسیار کوتاه‌ تر از دیگر روش‌هاست.

- در بعضی‌ موارد، تنها راه‌ درمان‌ برای‌ مشکل‌ پوستی‌ استفاده‌ از لیزر است[5].

            http://ghoshuni.mshdiau.ac.ir -1

            2- بهجت ، عباس ، لیزر اصول و کاربردها ، یزد ، انتشارات دانشگاه یزد ، چاپ اول ، 1381 ، ص 1

            http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php -3

http://migna.ir/behdasht/physics/431-laserr744-.html -4

http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=166142 -5